در همهی صنایع چه کوچک و چه بزرگ مصرف کنندهی بیرینگهای غلتشی در انواع متداول و پر مصرف هستند. با توجه به اینکه بیرینگها از حساسیت و ظرافت بالایی برخوردارند در طول مدت مصرف آسیب پذیر نیز هستند. بلبرینگهایی که دارای سرعت بالا هستند بعد از مدتی دچار فرسودگی و خرابی میشود.
در تمام بلبرینگهای سرعت بالا مشکلاتی نظیر گرما و اصطکاک بالا ایجاد میشود که همین امر در سرعتهای بالا موجب خفگی، لغزش و شکستگی زودرس بلبرینگ میشود. انتخاب بلبرینگ مناسب و اقدامات پیشگیرانه میتواند به شما برای جلوگیری از آسیب ها در سرعتهای بالا کمک کند در نتیجه اطمینان حاصل کنید، که بلبرینگ انتخابی شما برای سرعتهای بالا ساخته شده است.
با توجه به مطالب گفته شده یکی از راههای تشخیص خرابی بلبرینگ این است که زمانی که نحوه حرکت ساچمههای بلبرینگ از حالت غلتشی به لغزشی درآمد میتوان گفت که ساچمههای بلبرینگ دچار سایش بالایی شده است. همچنین با کاهش یافتن قطر بیرونی ساچمه بلبرینگ، در کل دچار یک نشست شده و همین امر در طول زمان باعث اعمال نیروی بیشتری بر شفت میشود و منجر به تاب برداشتن آن میشود
بررسی چرخهی عمر بلبرینگ
برنامههای مدلسازی رایانهای به طراحان ماشین اجازه میدهد تا با اطمینان خاطر تعیین کنند که بیرینگ آنها چقدر دوام میآورد. اما هر بیرینگی به عمر محاسبهشده خود نمیرسد. پس چه عوامل دیگری در تعیین عمر واقعی یک بیرینگ نقش دارند؟
هر بیرینگ دارای پتانسیل عمر مفید خاصی است. بااینحال، تحقیقات نشان داده است که به دلایل مختلف، همه آنها به این عمر مفید دست نمییابد. مراحل مهمی که تأثیر عمدهای بر طول عمر بیرینگ دارند را میتوان در طول چرخه ی عمر بلبرینگ تشخیص داد. این مراحل عبارتاند از: نصب، روانکاری، همراستایی، مراقبت وضعیت بیرینگ و جداسازی یا پیاده کردن بیرینگ. مراحل چرخه عمر بلبرینگ برای دستیابی به حداکثر عمر سرویس بسیار مهم است. با بهکارگیری شیوههای صحیح نگهداری و استفاده از ابزارهای صحیح، میتوانید عمر مفید بلبرینگ خود را به میزان قابلتوجهی افزایش دهید.
بررسی عوامل موثر در عمر بلبرینگ و چرخه ی عمر انواع بیرینگ
نمیتوان از این واقعیت دور شد که نصب اولیه، تنظیم و مراقبتهای بعدی یک بلبرینگ، در نهایت طول عمر آن را تعیین میکند. در واقع، عمر یک بیرینگ را میتوان به چندین مرحله متمایز تقسیم کرد، که هرکدام الزامات آن را در مورد روشهای نگهداری و ابزارهایی که در سرویس به آن نیاز دارد، مشخص میکند. اگر این موارد را نادیده بگیرید، شانس اینکه یک بیرینگ به عمر مفید مورد انتظار خود برسد به میزان قابلتوجهی کاهش مییابد.
خرابی زودرس بیرینگ میتواند پرهزینه باشد، اما اگر ابزار و روشهای مناسب در طول چرخه عمر کامل بیرینگ به کار گرفته شود، قابلاجتناب است. این روشها و ابزارها پنج مرحله متمایز از چرخه ی عمر بلبرینگها را شامل میشود.
۵ مرحله متمایز از چرخه ی عمر بلبرینگ
۱_ سوار کردن (نصب) و روانکاری اولیه
نصب یکی از مراحل حیاتی چرخه ی عمر بلبرینگ است. اگر بلبرینگ با استفاده از روش و ابزار صحیح بهدرستی نصب نشود، طول عمر بلبرینگ کاهش مییابد. ممکن است برای نصب صحیح و کارآمد بلبرینگ به روشهای نصب مکانیکی، حرارتی یا هیدرولیکی نیاز داشته باشید. انتخاب روش صحیح نصب به شما کمک میکند عمر مفید بلبرینگ خود را افزایش داده و هزینههای ناشی از خرابی زودرس بلبرینگ و همچنین آسیبهای احتمالی را کاهش دهید.
این یک مرحله حیاتی در چرخه ی عمر بلبرینگ است و انتخاب روشهای مناسب تأثیر زیادی بر عملکرد و عمر مفید آن خواهد داشت. بیرینگهای کوچک و متوسط معمولا بهصورت سرد نصب میشوند، ولی بیرینگ های بزرگتر اینگونه نیستند، بسته به نوع و اندازهی بلبرینگ باید یکی از سه روش: سرد (مکانیکی)، گرم و هیدرولیک را انتخاب کرده و ابزارهای اصولی هر روش را بکار برد.
لازم است بعد از نصب بیرینگ بلافاصله با گریس مناسب و تمیز محل آن را کاملا پر کنید. روانکاری صحیح بیرینگ یک گام اساسی در رسیدن به طول عمر بلبرینگ است. انتخاب گریس مناسب برای کاربرد بلبرینگ و اعمال مقدار صحیح قبل از راهاندازی بلبرینگ بسیار مهم است. در حین کار، بلبرینگ نیاز به روغنکاری مجدد دورهای دارد. مقدار مناسب گریس اعمالشده در فواصل مناسب برای دستیابی به عملکرد بهینه بیرینگ و حداکثر عمر مفید ضروری است. استفاده از روشهای روغنکاری مجدد دستی یک روش معمول است. بااینحال، روانکاری مداوم مزایای بسیاری دارد.
۲_ همراستا سازی بلبرینگ با دستگاه
پس از اینکه بیرینگ در جایی مانند موتور متصل به پمپ نصب شد، باید همراستا سازی شود. اگر این کار انجام نشود، ناهماهنگی میتواند باعث تحمل بار اضافی، اصطکاک و لرزش بیرینگ شود. اینها میتوانند خستگی را تسریع کنند و عمر بیرینگ و سایر اجزای دستگاه را کاهش دهند. علاوه بر این، افزایش ارتعاش و اصطکاک میتواند مصرف انرژی و خطر خرابیهای زودرس را به میزان قابلتوجهی افزایش دهد.
همراستایی ضعیف شفت منجر به افزایش اصطکاک، افزایش مصرف انرژی و کوتاه شدن چرخه ی عمر بلبرینگها و سایر قطعات میشود.
۳_ روانکاری مجدد بیرینگ
در حین کار، بلبرینگها نیاز به روغنکاری مجدد دورهای دارند. یک برنامه روانکاری موثر بلبرینگ تضمین میکند که مقدار مناسبی از روان کننده صحیح با روش مناسب برای رسیدن به نقطه مناسب در زمان مناسب تحویل داده میشود. کار کردن و سالم ماندن بلبرینگ در گرو وجود روانکار در تمام لحظات و ایجاد فیلم روغن در بین سطوح در حال تماس آن است.
۴_ مراقبت وضعیت بیرینگ
در حین کار، مهم است که بهطور منظم وضعیت بلبرینگ را با انجام اندازهگیریهای پایش وضعیت اولیه بررسی کنید. این بازرسیهای منظم امکان تشخیص مشکلات احتمالی را فراهم میکند و به جلوگیری از توقف غیرمنتظره ماشین کمک میکند. در نتیجه، تعمیر و نگهداری ماشین را میتوان مطابق با برنامه تولید برنامهریزی کرد و بهرهوری و کارایی را افزایش داد.
سنسورهای مقرونبهصرفه و مستقل را میتوان بهطور دائم به ماشینهای جداگانه متصل کرد، بهطور خودکار پارامترهای اساسی مانند دما و ارتعاش را زیر نظر گرفت و هنگامیکه تغییر در شرایط عملیاتی نشان میدهد که تحقیقات بیشتر ضروری است، از طریق نمایشگر LED به اپراتورها هشدار میدهد.
۵. پیاده کردن (درآوردن) بیرینگ از روی دستگاه
در برخی مواقع، چرخه ی عمر بلبرینگ تمام میشود و باید تعویض شود. اگرچه ممکن است بلبرینگ دوباره استفاده نشود، بسیار مهم است که آن را بهدرستی جدا کنید تا عمر مفید بلبرینگ جایگزین به خطر نیفتد. اولا، استفاده از ابزارهای روش جداسازی مناسب به جلوگیری از آسیب به سایر اجزای ماشین، مانند شفت و محفظه، که اغلب مجدداً استفاده میشوند، کمک میکند. ثانیا، روشهای نادرست پیادهسازی میتواند برای پرسنل تعمیر و نگهداری خطرناک باشد.
هنگام پیاده کردن، همیشه این احتمال وجود دارد که یک بیرینگ کاملا قابل تعمیر در این فرآیند آسیب ببیند، بنابراین اگر بیرینگ را برای استفاده مجدد در نظر گرفتهاید، هرگز مستقیما به حلقههای بیرینگ (یا هر قسمت دیگر) ضربه نزنید. برداشتن بلبرینگ با ابزار مناسب فقط در زمان صرفهجویی نمیکند. همچنین احتمال آسیب به شفتها و تجهیزات در حین حذف را کاهش میدهد.
نحوه مجاسبه عمر بلبرینگ
طول عمر محاسبه شده برای بلبرینگها به باری که تحمل میکند و سرعت عملیاتی آن بستگی دارد. حداکثر بار اسمی یک بلبرینگ، برای طول عمر ۱ میلیون چرخش است که در ۵۰ هرتز (یعنی ۳۰۰۰ دور در دقیقه) طول عمر ۵.۵ ساعت کاری است. نرخ و طول عمر مبنا بلبرینگ به تعداد کل ساعاتی که در آن ۹۰٪ از بلبرینگهای همسان، بتوانند تحت شرایط یکسان تا قبل از پدیدار شدن اولین آثار خستگی به چرخش درآیند، و تنها در ۱۰% بلبرینگها آثار خستگی نمایان شود، اطلاق میگردد.
در مورد چرخش در سرعت ثابت و معین، میتوان نرخ عمر مبنا بلبرینگ را در کل زمان چرخش نیز بیان کرد. طول عمر معمولی برای کاربردهای صنعتی، عمر «L-10» نامیده میشود. به عبارت ساده عمر L-10 تعداد ساعاتی است که در آن ۹۰٪ بلبرینگها عمر میکنند. یا برعکس، تعداد ساعاتی است که در آن ۱۰٪ بلبرینگها ناکارآمد و فرسوده میگردند.