امروزه به دلیل گسترش استفاده از این دستگاه، تولیدکنندگان انواع مختلفی از آن را با ویژگیهای متفاوت تولید و روانه بازار کردهاند. انواع فرز دارای یک دیسک ساینده هستند که بهعنوان قسمت برش دهنده در این ابزارها ایفای نقش میکند. همچنین انواع سنگ فرز نیز برای محکم نگه داشتن قطعه، از یک بستر محکم استفاده میکنند.
دستگاه فرز یا سنگ فرز برای اولین بار توسط آلمانی ها در سال ۱۹۵۴ به منظور تراشکاری، حکاکی، شکل دادن، منبت کاری و … طراحی و ساخته شد. این دستگاه تقریباً شبیه دریل است، با این تفاوت که شامل سه محور است. به وسیله فرز می توان بسیاری از قطعات چوبی، فلزی، سنگی و … را برش زد و به آن ها شکل داد. از سنگ فرز می توان برای صیقل دادن فلزات و سنگ، صافکاری و نقاشی اتومبیل، سایش، پولیش و … نیز استفاده کرد.
فرز چیست؟
از دید ظاهری دستگاه فرز شباهت زیادی به یک دریل رومیزی دارد؛ هدف استفاده از فرز کار بر روی سطوح نه چندان سخت با کیفیت بالا است. به عبارت بهتر این دستگاه دارای سه محور حرکتی است که به کاربرد این امکان را میدهد تا بتواند سطوح مختلف را شکل داده و یا آن ها را صیقلی کند. این دستگاه را میتوان هم به صورت ثابت و هم متحرک مورد استفاده قرار داد؛ به این معنا که هم میتوان دستگاه را به قطعه نزدیک کرده و با آن کار کرد و هم امکان نزدیک کردن و حرکت دادن قطعه وجود دارد.
انواع فرز و کاربرد آن ها
زمانی که برای خرید دستگاه فرز مراجعه میکنید؛ باید بدانید که کاربرد هریک از نمونه های فرز چیست و برای کار با چه مواردی میتوان از آن استفاده کرد. زیرا تناسب میان دستگاه با هدف شما از استفاده از فرز، باعث میشود که بتوانید به راحتی به نتیجه دلخواه رسیده و تا مدتها از دستگاه استفاده کنید. بنابراین پیش از خرید انواع سنگ فرز، باید با ویژگیها و کاربرد هر یک از نمونه های آن آشنا شده و بهترین را برای خود انتخاب کنید.
مینی فرز
همانطور که از نام مینی فرز مشخص است، این دستگاه نمونه کوچک شدهای از فرز است که برای کاربردهای کمی ظریفتر در ساختمانها یا صنایع دیگر استفاده میشود. این دستگاه را میتوان برای برش یا سایش قطعات کوچک و نسبتا نازک به کاربرد یا سطوح مختلف قطعات مختلف را با آن پرداخت کرد.
تفاوت فرز و مینی فرز چیست؛ از دید ساختاری این نوع دستگاهها معمولا تفاوت چندانی با هم ندارند. اما تفاوت در اندازه و قدرت باعث شده که دامنه کاربرد آنها تا حدی با هم متفاوت باشد. از مینی فرز برای کار بر روی سطوح سنگی و فلزی استفاده میشود. این دستگاه را میتوان برای تیز کردن تیغهها، برداشتن لکههای رنگ یا زنگزدگی از روی قطعات فلزی و برس سنگ یا فلزات مورد استفاده قرار داد.
فرز انگشتی
فرز انگشتی به دلیل دقت زیادی که دارد؛ برای انجام کارهای سبک مورد استفاده قرار میگیرد. این نوع از فرزها بسیار سبک بوده و میتوانند برای انجام کارهای صیقل کاری بر روی سنگ یا فلز مورد استفاده قرار بگیرند. میتوان گفت که کاربرد اصلی فرزهای انگشتی، در ساخت جواهرات و شکل دادن به سنگهای زینتی است.
فرز مینیاتوری
فرز مینیاتوری را میتوان بهنوعی زیر مجموعه ابزارهای انگشتی دانست؛ با این تفاوت که اندازه بسیار کوچکتری داشته و برای کارهای خیلی ظریف مناسب است. این نوع از فرزها بسیار دقیق بوده و میتوانند برای انجام کارهای هنری مانند منبتکاری یا حکاکی مورداستفاده قرار بگیرند.
فرزهای مینیاتوری بر اساس نوع عملکرد به انواع مختلف شارژی، پدالی و برقی تقسیم میشوند. فرز مینیاتوری برقی برای تامین انرژی در حین کار، نیاز به اتصال به برق دارد. حسن این نوع فرز این است که در جایی که دسترسی به برق راحت باشد؛ میتوان با خیال راحت و بدون نگرانی از ایجاد وقفه در کار، با آن کار کرد.
سنگ فرز
سنگ فرز برای نخستین بار در سال ۱۹۵۴ در کشور آلمان ساخته شد؛ از آن زمان تاکنون این دستگاه بهعنوان یک ابزار بسیار عالی برای انجام برش، تراشکاری یا پولیش کردن مورد استفاده قرار میگیرد. سنگ فرز دارای یک دیسک است که با استفاده از موتور، نیروی لازم برای چرخش را فراهم میکند. کارگران ساختمانی و صنعتگران فلزکاری، بیشترین بهره را از سنگ فرز میبرند.
فرز فرم
همانطور که از نام این نوع فرز مشخص است؛ از آن برای شکلدهی به قطعات مختلف استفاده میشود. این نوع از فرزها را میتوان بر روی فرزهای انگشتی یا دریلهای CNC نصب کرده و از آنها برای حکاکی، تراشکاری یا براده برداری استفاده کرد. فرز فرم بیشتر در قالبسازی و تراشکاری کاربرد داشته و طول عمر زیادی دارد. این فرز دارای انواع مختلفی از جمله تک شیاره، شیار بلند و شیار دوبل است؛ وجود شیارها باعث میشود بتوان با استفاده از آن قطعات مختلف را به هم وصل کرده و قدرت را راحتتر منتقل کرد.
فرز آهنگری
یکی از ابزارهای ضروری در هر کارگاه صنعتی، فرز آهنگری است که با استفاده از آن میتوان نیازهای مختلفی را برطرف کرد. برای مثال یکی از رایجترین کاربردهای فرز آهنگری، استفاده از آن برای رفع عیب قطعاتی است که در حال کار بر روی آنها هستید. همچنین از این نوع فرز برای برش اجسام سخت یا تیز کردن ابزارهای باغبانی و مواردی از این دست استفاده میشود. نکته مهم برای کار با فرز آهنگری این است که برای به دست آوردن یک نتیجه خوب، باید مهارت کافی برای کار با دستگاه را داشته باشید.
اور فرز
با دانستن این موضوع که اور فرز چیست و چه کاربردهایی دارد؛ به این مسئله پی خواهید برد که تقریبا جایی در صنعت نیست که فرز در آن استفاده نشود. اور فرز یکی از فرزهای مورد استفاده در صنعت نجاری است که با استفاده از آن میتوان لبههای گرد را ایجاد کرده و یا بر روی چوب شیارهایی را برای جا انداختن شیشه یا با هدف زیبایی، ایجاد کرد. این دستگاه بسیار سریع میچرخد؛ به همین دلیل در زمان کار باید آن را محکم در دست گرفته و تیغه مناسب با قطعه را بر روی آن سوار کنید.
اور فرزها بر اساس نوع کار و حجم آن طبقهبندی میشوند. به عبارت بهتر هر یک از این دستگاهها دارای قدرت خاصی هستند که آنها را برای انجام طیف گستردهای از کارها، از ظریف گرفته تا سنگین مناسب ساخته شده اند. در کنار این ها نحوه کارکرد کفی اور فرز و سایز کولت دستگاه نیز از دیگر معیارهای مهم در طبقهبندی این محصول هستند.
دستگاه فرز
دستگاه فرز یکی از قدرتمندترین انواع فرز است که میتواند برای انجام کارهایی در مقیاس گسترده مورد استفاده قرار بگیرد. این دستگاه قادر است با مواد مختلفی از جنس فلز، پلاستیک یا چوب سازگار شده و برای انجام عملیات برش یا قطعه سازی مورد استفاده قرار بگیرد. در این دستگاه یک تیغه تعبیه شده که با استفاده از آن میتوان کارهای برش یا صیقلکاری را با دقت بسیار زیادی انجام داد؛ به همین دلیل دستگاه فرز معمولا برای ساخت چرخدندهها، اسلات و جیب مورد استفاده قرار میگیرد.
مینی فرز شارژی
مینی فرز شارژی از نظر کاربرد شبیه به نمونههای برقی این دستگاه است؛ تنها تفاوت میان این دستگاهها در نحوه تامین انرژی است. در مینی فرز شارژی خبری از سیم متصل به دستگاه نیست و باتری وظیفه تامین انرژی را بر عهده دارد. این دستگاه قابلیت حمل داشته و برای کار در فضای آزاد که دسترسی به پریز برق وجود ندارد مناسب است. همچنین نداشتن سیم باعث میشود که محدودیتی در جابجایی نداشته و بتوان بهطور کاملا ایمن از آن استفاده کرد.
فرز رومیزی
برای استفاده کارگاهی، مناسبترین نوع فرز چیست؟ فرز رومیزی از انواع فرز ثابت است که باید در حین کار با آن، قطعه را حرکت دهید. از این نوع فرز برای تعمیر ابزارهای مختلف یا شکل دادن به متهها استفاده میشود. همچنین میتوان با استفاده از آن ابزارهای مختلف زل تیز کرده و یا آثار زنگزدگی یا خوردگی را از میان برداشت. امکان جا به جایی قطعه در این دستگاه باعث میشود که تسلط در حین کار بیشتر باشد.
ایمنی های لازم در زمان کار با ماشین های فرز
هنگام استفاده از سنگ فرز، باید برخی نکات ایمنی را رعایت نمود تا میزان خطرات آن را به حداقل رساند. از جمله:
- به منظور کاهش گیر کردن و پس زنی، باید قطعات بزرگ و بلند یا پانل ها را محکم کرده و برای آن ها حامل قرار داد. احتمال خم شدن قطعات بزرگ به دلیل وزن زیادشان وجود دارد. حامل ها باید در زیر و نزدیک خط برش و در دو طرف لبه های قطعه در کنارهای صفحه باشد.
- زمان برش در وسط دیوارها و شیارهای کور باید دقت بیشتری نمود زیرا ممکن است صفحه برش به لوله ها گاز، آب یا سیم های برق یا اشیای دیگری که موجب پس زنی میشود صدمه برساند.
- علت جام کردن صفحه نشوید و در عمقی بیش از میزان قابلیت صفحه برش ایجاد ننمایید. فشار بیش از حد به صفحه وارد نکنید چرا که ممکن است موجب پیچش و گیر کردن صفحه در شیار برش شود که به تبع آن امکان شکستن و پس زنی را نیز افزایش می دهد.
- در خط برش و در پشت صفحه قرار نگیرید زیرا احتمال پرتاب قطعات ریز به سمت شما زیاد است. همچنین ممکن است در زمانی که صفحه در نقطه برش از شما دور می شود، با یک پس زنی احتمالی، صفحه در حال چرخش یا دستگاه به سمت شما پرتاب شود.
- در صورتی که ماشین فرز در زمان کار، دچار توقف شد و یا شما به هر دلیلی می خواهید برش را نیمه کاره رها کردید، سویچ دستگاه را بر روی خاموش قرار دهید، دستگاه را بدون حرکت نگهدارید و تا زمانی که صفحه به توقف نرسیده، آن را رها نکنید. هیچگاه صفحه در حال چرخش را از محل برش خارج نکنید چه بسا موجب پس زنی شود. پس از خاموش شدن کامل دستگاه، عامل توقف صفحه را بررسی و سپس آن را برطرف نمایید.
- زمانی که صفحه در شیار برش قرار دارد، برش را مجددا آغاز نکنید و صبر نمایید تا صفحه به حداکثر سرعت خود برسد، سپس با دقت برش را ادامه دهید. در صورتی که برش در هنگامی که صفحه داخل کار است مجددا روشن شود، ممکن است صفحه در زمان کار متوقف و یا به طرف بالا حرکت کند یا باعث پس زنی شود.