انواع درزگیر در صنعت نوعی مواد، متریال یا ابزار است که برای عایق کردن (در برابر آب و حرارت)، تجهیزات بستهبندی ایزوله (کیپ و چفت کردن)، محدود کردن نقاط مختلف سطوح یا دستگاه مورد استفاده قرار میگیرند. درزگیرها با توجه به نوع کاربردی که در صنایع مختلف دارند، با متریال و مواد متنوعی تولید میشوند. کاربرد انواع درزگیر در صنعت با توجه به ساختار آن یعنی مایع بودن، نواری بودن، لاستیکی بودن و … متفاوت خواهد بود. درزگیرها معمولا از قدرت چسبندگی بالا و مقاومت عالی در برابر سایش و ضربه برخوردار هستند و از آنها در بخشهای مختلفی از صنعت استفاده میشود.
در حال حاضر انواع درزگیر در بازار وجود دارند که هر کدام بر اساس جنس، ضخامت، نوع طراحی و تولید، دارای ویژگیها و کاربردهای خاصی هستند. از مهمترین انواع درزگیر، میتوان به درزگیر سیلیکونی، لاستیکی، نواری، اورینگ و پکینگ اشاره کرد. هر یک از درزگیرها در صنایع خاصی کاربرد دارند و به منظورهای گوناگونی چون عایقبندی، جلوگیری از اصطکاک و فرسایش، محدود کردن سطوح و … استفاده میشوند.
انواع درزگیر صنعتی
درزگیرها در واقع محصولاتی هستند که مواد و متریال گوناگونی در ساخت آنها استفاده میشود و برای عایقبندی و پر کردن فضای خالی بین دو قطعه در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. کاربرد انواع درزگیر صنعتی با توجه به جنس، ضخامت و شیوه تولید متفاوت است اما بهطور کلی درزگیرها از نشت مواد داخل دستگاه به خارج یا ورود مایع خنککننده به داخل قطعات تجهیزات مختلف جلوگیری میکنند.
از دیگر کاربرد انواع درزگیر، میتوان به محدود کردن تماس سطوح، مقاومت در برابر حرارت، ممانعت از ایجاد اصطکاک و فرسایش قطعات اشاره کرد که این موضوع در طول زمان به افزایش طول عمر قطعات و کاهش هزینه تعمیر و نگهداری تجهیزات منجر میشود. امروزه گستره وسیعی از انواع درزگیر صنعتی به بازار عرضه میشوند که در ادامه به معرفی برخی از مهم ترین و پرکاربردترین آنها میپردازیم:
درزگیر سیلیکونی
این مدل درزگیر از لاستیک سیلیکون ساخته شده و امکان شخصیسازی با توجه به نیاز مصرفکننده وجود دارد. این محصول با ویژگیهای منحصر بهفرد از قبیل انعطافپذیری بالا، طول عمر و ماندگاری عالی، مقاومت فوقالعاده در برابر حرارت (۳۰۰ درجه سانتیگراد)، مقاومت در برابر اشعه مضر خورشید، حفظ ساختار تا دمای ۵۰- درجه سانتیگراد، خواص مکانیکی (مقاومت در برابر کشش و پارگی) و امکان عایقبندی الکتریکی به یکی از پرکاربردترین درزگیرهای صنعتی مورد استفاده در حوزه پزشکی، خودروسازی، صنایع غذایی و … تبدیل شده است.
درزگیر سیلیکونی مایع
این درزگیر از خصوصیات و ویژگیهای مشابه لاستیک سیلیکونی برخوردار بوده و با اعمال تغییرات اندک در شیوه ساخت آن، تحمل حرارت به ۳۵۰ درجه سانتیگراد افزایش یافته است.
درزگیر سیلیکونی کوره
این مدل درزگیر سیلیکونی به صورت اسپریهای چسب خمیری تولید و به بازار عرضه شده است و از خصوصیاتی چون تحمل حرارتی بالا تا حدود ۱۵۰۰ درجه سانتیگراد، غیر سمی و فاقد آزبست بودن، قدرت چسبندگی عالی، قدرت مهار فشار و عایقبندی قطعات در برابر سرما برخوردار است؛ از اینرو گزینه مناسبی برای چسباندن اتصالات در شومینه، عایقبندی کوره، اجاق گاز، کورههای القایی و حرارتی بهحساب میآید.
درزگیر لاستیکی
این مدل درزگیرها از ورقهای لاستیکی چون ورق ضد روغن یا ورق ضد اسید تولید میشوند. درزگیرهای لاستیکی با ورق ضد روغن (NBR) به لاستیک نیتریل شهرت دارند و در برابر خوردگی مواد نفتی و روغنی مقاوم هستند. از ویژگیهای این مدل درزگیر، میتوان به انعطافپذیری بالا، سطح صاف، خواص مکانیکی عالی (مقاومت در برابر کشش و پارگی)، عملکرد مطلوب در بازه حرارتی ۵۹- تا ۱۲۰+، مقاومت در برابر فشار، طول عمر بالا، مقاومت در برابر خوردگی مواد شیمیایی و توانایی عایقبندی الکتریکی اشاره کرد. کاربرد انواع درزگیر لاستیکی NBR در صنایعی چون هوافضا، پتروشیمی، صنایع غذایی و … است.
حال درزگیرهای لاستیکی با ورق ضد اسید (EPDM) از نفوذپذیری عالی در برابر آب، مقاومت حرارتی بالای ۲۰۰ درجه سانتیگراد، عایقبندی صوتی، مقاومت در برابر اشعه مضر خورشید، مقاومت در برابر سایش، مقاومت شیمیایی عالی و عایقبندی الکتریکی برخوردار بوده و برای تولید سیستم تهویه مطبوع، خودروسازی و فضاهای باز و مرطوب کاربرد دارد.
اورینگ
اورینگ و واشر از سری درزگیرهای صنعتی هستند که از جنس سیلیکون، لاستیک ضد روغن، لاستیک ضد اسید و … به صورت مدار باز و بسته ساخته میشوند. این محصولات معمولا تحمل حرارتی بین ۸۰ تا ۴۵۰ درجه سانتیگراد را دارند و از عملکرد شیمیایی مناسب در محیطهای اسیدی و قلیایی و خواص مکانیکی عالی چون مقاومت در برابر کشش، سایش و پارگی برخوردار هستند.
پکینگ
این مدل درزگیرهای صنعتی در واقع طنابهای بافته یا تابیده از جنس الیاف نسوز هستند که سطح مقطع مربعی دارند. خصوصیات و ویژگیهای پکینگها بر اساس جنس، روش ساخت و ابعاد متفاوت است اما بهطور کلی از تحمل حرارتی بالا، خواص مکانیکی مطلوب (مقاومت در برابر سایش و کشش)، قدرت مهار قطعات در برابر فشار و عملکرد شیمیایی فوقالعاده در محیطهای اسیدی و قلیایی برخوردار هستند.
موارد استفاده از درزگیر در صنایع مختلف
کاربرد انواع درزگیر بر اساس جنس، ضخامت، ابعاد و شیوه تولید متفاوت است. هر کدام از انواع درزگیرهای صنعتی با توجه مواد و متریالی که در ساخت آنها بهکاررفته است و ویژگیها و خصوصیاتی که دارند، برای عایق (آب و حرارتی)، محدود کردن تماس سطوح، جلوگیری از اصطکاک و فرسایش، مقاومت در برابر فشار و کشش و مقاومت در برابر مواد شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرند. از موارد کاربرد انواع درزگیر، میتوان به صنایع زیر اشاره کرد:
- خودروسازی
- پزشک
- صنایع غذایی
- تجهیزات الکتریکی
- چسباندن اتصالات و عایقبندی تجهیزاتی چون شومینه، کوره، اجاق گاز و …
- هوافضا
- پتروشیمی
- صنعت ساختمانسازی
- صنایع دریایی چون کشتیسازی
- سیستم تهویه مطبوع
نحوه استفاده از درزگیرها
همانطور که اشاره شد، کاربرد انواع درزگیر صنعتی با توجه به مواد تشکیلدهنده آن و ابعاد متفاوت است. بهطور کلی انواع درزگیرها برای جلوگیری از نشت مواد، اصطکاک و فرسایش، آببندی حرارتی و محدود کردن تماس سطوح مورد استفاده قرار میگیرند؛ از اینرو انتخاب درزگیر مناسب برای هر کدام از کاربردها و نحوه صحیح استفاده بسیار حائز اهمیت خواهد بود. مراحل استفاده از انواع درزگیرها به شرح زیر است:
- آمادهسازی سطح مورد نظر (پاک کردن سطح از هرگونه چسب و گرد و غبار)
- استفاده از نوار چسب کاغذی برای جلوگیری از کثیف شدن اطراف درز
- برش مورب نازل درزگیر (ترجیحا ۴۵ درجه) برای درزگیرهای مایع
- پوشش فضای خالی مورد نظر با مقدار مناسب از درزگیر