ریخته گری دقیق و ریخته گری ماسه ای دو روش متفاوت ریخته گری قطعات فلزی هستند که هر دو با ریختن فلز مذاب به درون قالب انجام میشوند. از آن جا که هر دوی این روش ها مزایای خاص خود را دارند، بنابراین ما نمیتوانیم بگوییم که کدامیک بهتر است. تنها برای کاربردهای مختلف میتوانیم روش بهینه را عنوان کنیم.
ریخته گری ماسه ای
از قدیمی ترین فرایند ریخته گری شناخته شده، ریخته گری ماسه ای را می توان نام برد که در آن از ماسه برای ساخت قالب استفاده می شود. نتیجه قرن ها توسعه این است که ریخته گری ماسه ای همه کاره ترین و احتمالاً پرکاربردترین روش ریخته گری فلز است. الزامات طراحی (شامل نیازهای شکلدهی و ابعادی)، هزینه قطعه و ابزار، مقدار مورد نیاز و حتی امکانسنجی برای ساخت تعیین میکند که کدام فرآیندهای فلزکاری (از جمله فرآیندهای ریختهگری) برای انتخاب نحوه تولید یک محصول مناسبتر هستند.
محصولی که با استفاده از ریختهگری ماسه ای تولید میشود، از تکنیکهایی استفاده میکند که قطعات شکلدار تقریباً با هر طرحی را تولید میکند. ین فرایند به عنوان ریخته گری ماسه ای نامیده می شود زیرا قالب حاوی حفره ای که فلز در آن ریخته می شود از ماسه فشرده ساخته شده است.
این ماسه حاوی مواد دیگری است که باعث می شود شکل خود را حفظ کند. ریخته گری ماسه ای شامل مراحل مختلفی از جمله ساختن الگو، قالب سازی، ذوب و ریختن مذاب و تمیز کردن است. پس از ریختن مواد مذاب و منجمد شدن آن، عملیات ریخته گری به اتمام میرسد. نمونه از قالب برداشته شده و از هرگونه شن و ماسه چسبیده به آن تمیز میشود.
ریخته گری دقیق
ریخته گری دقیق در واقع یک فرایند صنعتی است که با استفاده از موم ذوب شونده صورت می گیرد و به وسیله آن می توان برای ساخت قطعات فلزی از هر نوع آلیاژی استفاده نمود. معمولا از ریخته گری دقیق برای تولید قطعات پیچیده که دارای ظریف کاری و دارای دیواره های نازک هستند استفاده می شود.
ریخته گری دقیق از قالبی ساخته شده از سرامیک، گچ یا پلاستیک استفاده می کند که در اطراف یک الگوی مومی شکل می گیرد. الگوی موم ذوب شده و در یک کوره برداشته می شود و فلز برای ایجاد ریخته گری در قالب ریخته می شود. ریخته گری دقیق تکنیکی برای ساختن ریختهگریهای کوچک و دقیق در آلیاژهای نسوز با استفاده از قالبی که در اطراف طرحی از موم یا مواد مشابه شکل میگیرد که سپس با ذوب کردن حذف میشود.
تفاوتهای ریخته گری دقیق و ریخته گری ماسه ای
هزینه: فرایند ریخته گری دقیق همیشه پر هزینه تر از ریخته گری ماسه ای است چرا که پیچیدگی و آماده سازی بیشتری نیاز دارد.
وزن: در ریخته گری دقیق می توان قطعاتی کمتر از ۴۵۰ گرم تولید کرد. در حالی که در ریخته گری ماسه ای نمیتوان همیشه قطعات کوچک و پیچیده تولید کرد. البته ریخته گری دقیق هم محدودیت هایی در اندازه و وزن قطعات نیز با خود دارد. تجهیزات جا به جایی قالب در کارخانه ریخته گری وزن قطعات تولیدی را تحت تاثیر قرار میدهد.
صافی سطح: صافی سطح یک تفاوت بزرگ دیگر بین این دو نوع فرایند محسوب می شود. ریخته گری دقیق میتواند قطعاتی با صافی سطح بالا و تلورانس پایین ایجاد کند. پس از جدا کردن راهگاه و فرآیند شات بلاست، قطعه نهایی آماده برای تحویل است. اما در ریخته گری ماسه ای، قالب باید از هم جدا شود تا محصول نهایی بدست آید.
در نتیجه، خط جدایش روی سطح خارجی قطعه نهایی باقی خواهد ماند. و به خاطر شن زبر، سطح قطعات نهایی نیز به همان اندازه خشن خواهند بود. بنابراین هزینه و زمان بسیاری صرف ماشینکاری ثانویه شده تا خط جدایش پاک گردد و صافی سطح بیشتری به دست آید.
سهولت طراحی: در ریخته گری دقیق، قالب سرامیکی با استفاده از دوغاب مایع شکل میگیرد، بنابراین قطعات این روش را می توان تقریبا به هر شکلی ساخت، که به مهندسان آزادی فوقالعادهای در طراحیهای خود برای اضافه کردن اشکال پیچیده میدهد. در ریخته گری ماسه ای، برای آن که قطعه از ماسه به آسانی با اصطکاک کمتری بیرون بیاید، قالب ها باید دارای شیب و زاویه خروج از قالب باشند.
همچنین برای ریخته گری ماسه یکی از چالش ها، ساختی قطعات با حفره های داخلی است. در ریخته گری ماسه ای به هسته هایی با شکل مناسب نیاز است تا در قالب وارد شود و فضای داخلی قطعه را تشکیل دهد. گاهی ممکن است چندین هسته مورد نیاز باشد، و همچنین زمان لازم برای تشکیل و ایمن کردن آنها در هر قالب را بایستی در نظر گرفت.