چکش از دسته و مضربه ساخته شده و معمولا از آن برای وارد کردن ضربه به میخ استفاده می‌شود. از مهم ترین کاربردهای چکش ضربه زدن، شکستن اشیا و جا انداختن قطعات است اما چکش انواع مختلفی دارد که هر کدام برای کاربردی خاص طراحی و استفاده می‌شود. همه چکشها به طور کلی یک دسته و یک وزنه در سر آن دارند که وزن چکش در قسمت وزنه سر دسته قرار دارد. بسته به وزن وزنه می‌تواند، سبک یا سنگین باشد. به چکش سبک، چکش نرم گویند.
چکش را با توجه به وزن سر و طول دسته طبقه بندی می‌کنند. وزن سر چکش معمولی دوشاخ ۲۰۰ تا ۶۰۰ گرم و طول دسته آن ۳۰ تا ۳۳ سانتی‌متر است. چکش قالب‌بندی چنگک صاف داشته و توانایی دارد که میخ‌های بسیار بزرگ تر را بیرون بکشد. سری این چکش ۵۰۰ تا ۸۰۰ گرم و طول دسته آن ۳۰ تا ۴۵ سانتی‌متر است.
سر چکش را از فولاد کربنی حرارت‌دیده شده می‌سازند تا قدرت و استحکام کافی برای ضربه زدن داشته باشد. عملیات حرارتی یا فورج کمک می‌کند که با وجود ضربات مداوم بر دیگر اشیاء فلزی، سر چکش خم نشود یا نشکند. همچنین برای ساخت بعضی چکش‌های خاص سری از جنس مس، برنج، بابیت و دیگر فلزات و آلیاژها استفاده می‌شود. جنس دسته چکش هم می‌تواند چوبی، فولادی یا موادی از کامپوزیت باشد. اگرچه اکثر چکشها طوری ساخته شده‌اند که با دست باید آن‌ها را به کار گرفت ولی بعضی از انواع چکشها با کمک نیروی ماشین قابل استفاده بوده و بیشتر در مواردی به کار می‌رود که احتیاج به نیروی بسیار زیادی است.
با پیشرفت صنعت و تخصصی شدن شغل و حرفه‌های مختلف، انواع و طراحی‌های مختلفی از چکش به وجود آمد. از چکش در آهنگری، سنگ تراشی، کابینت سازی، کفاشی، کشتی سازی، چرخ سازی، کالسکه سازی و … استفاده می‌شود. تاریخچه چکش به دو میلیون و ششصد سال پیش از دوران مسیحیت یعنی عصر حجر باز می‌گردد. چکش در این عصر از جنس سنگ و در شکل‌های مختلف بوده که برای شکستن چوب یا استخوان به کار برده می‌شده. امروزه چکش در سایزها و شکل‌های مختلف تولید می‌شود و کاربردهای مختلفی دارد.
پرکاربردترین چکشها
چکش میخ کش یا چکش دو شاخ
چکش میخ کش یا چکش دوشاخ یکی از پرکاربردترین چکش‌هاست که برای کوبیدن و خارج کردن میخ از سطوح چوبی یا ساختمانی به کار برده می‌شود. وزن چکش میخ کش استاندارد بین ۴۵۰ الی ۷۰۰ گرم است و دارای یک سر فلزی و دسته چوبی، فایبر یا فلزی است. سر پنجه شکل این چکش به شکل V دوشاخه شده است که به سر میخ چفت شده و آن را بیرون می‌کشد.
چکش سر گرد
سر این چکش همانطور که از نام آن مشخص است گرد است. چکش سر گرد برای خم کردن و شکل دادن به فلز و بستن پرچ استفاده می‌شود. دسته چکش سرگرد می‌تواند هم چوبی باشد هم فلزی. در حالی که سر آن معمولاً از جنس فولاد آلیاژی یا فولاد کربنی است.
چکش سر صاف
چکش سر صاف بر خلاف چکش سرگرد دارای سر قلمی شکل است که یا به شکل عمود و یا به موازات دسته قرار می‌گیرد. دسته چکش سر صاف از جنس چوب اش (زبان گنجشک) ساخته می‌شود. از این چکش برای شکل دادن به فلز استفاده می‌شود.
پتک
از پتک برای کارهای سنگین استفاده می‌شود. مثل شکستن بتن، سنگ یا سازه‌های بنایی میسونری. وزن این نوع چکشها بیشتر از ۶ کیلوگرم است و دسته آن برای راحتی بیشتر و ایجاد بهتر نیروی گشتاور، بلند طراحی شده است. پتک را باید با دو دست نگه داشت و برای تأثیر بیشتر، حرکت آن باید مثل تبر باشد.
پتک دو سر تخت
پتک دوسرتخت که به آن چکش پتکی هم می‌گویند معمولاً در بنایی برای کوبیدن میخ یا مغار به کار برده می‌شود. از این چکش می‌توان به عنوان پتکی کوچک برای شکستن و تخریب استفاده کرد و معمولاً در ساخت‌وساز ساختمان به چشم می‌خورد. وزن این چکش بین ۹۰۰ گرم الی ۱.۳۰ کیلوگرم است و دارای دسته‌ی چوبی یا فلزی با روکش پلاستیک با ضخامت زیاد است.
کوبه نجاری
کوبه نجاری از جنس چوب راش ساخته شده و برای ضربه زدن به مغار یا اتصالات چوبی به کار می‌رود و یکی از ابزارهای پرکاربرد نجاری است. بیشترین کاربرد این محصول زمانی است که از چکش فلزی نمی‌توانید استفاده کنید زیرا کارتان آسیب می‌بیند.
چکش زمین شناسی
این چکش توسط زمین‌شناسان و باستان‌شناسان برای مطالعه سنگ‌ها و فسیل‌ها استفاده می‌شود. سر این چکش تیز بوده و برای جدا کردن قطعات سنگ به کار برده می‌شود درحالی‌که از سر تخت آن برای شکستن سنگ‌های کوچک و سنگریزه‌ها استفاده می‌شود.
چکش دیوار خشک
سر این چکش حالتی تبر شکل دارد که برای بریدن و ایجاد شکاف و سوراخ روی دیوار خشک به‌منظور پیدا کردن لوله‌های آب برای ترمیم نشتی آب استفاده می‌شود. این چکش برای اهداف دیگر نیز به کار برده می‌شود، مثلا از قسمت صاف این چکش می‌توان برای کوبیدن میخ استفاده کرد.
چکش برقی
چکش برقی همانطور که در ابتدای مطلب هم اشاره کردیم مشابه چکش‌های دستی کار می‌کنند. از این چکش ها برای کارهای سنگینی استفاده می‌شود که نمی‌توان از چکش‌های کوچک دستی استفاده کرد. به‌عنوان مثال برای شکستن بتن، کندن سازه و انواع تخریب از این چکش استفاده می‌شود. چکش‌های برقی یا با الکتریسیته کار می‌کنند یا با سوخت و حتی بعضی از آن‌ها با بخار کار می‌کنند.
چکش پونز مبلمان
از چکش پونز برای محکم کردن پارچه مبلمان با استفاده از میخ‌های کوچک استفاده می‌شود. البته ناگفته نماند که امروزه به جای این ابزار دستی از منگنه کوب استفاده می‌شود که سرعت کار را هم افزایش می‌دهد.
چکش اضطراری
چکش اضطراری که به عنوان چکش شیشه شکن نیز از آن استفاده می شود از یک استوانه آلومینیومی تشکیل شده که قسمت ضربه زن آن دارای الماسه است و به گونه ای است که هنگام ضربه زدن به شیشه آن را خورد می کند. از این چکش در مواقع اضطراری مانند گیر کردن قطار در تونل و مواردی شبیه به این که دارای یک قسمت شیشه ای است مورد استفاده قرار می گیرد.
چکش صافکاری
چکش صافکاری از جمله ابزارآلات مورد استفاده و کاربردی در کارهای مکانیکی و صافکاری است و در واقع یک چکش تخصصی است که برای ضربه زدن به قسمت های آسیب دیده خودرو مورد استفاده قرار می گیرد. طراحی این چکش به صورتی است که از آن بتوان در شرایط مختلف استفاده کرد. چکش صافکاری دارای انواع مختلفی است که از جمله مدل های آن می توان به چکش صافکاری یک سر تخت، یک سر آجدار، یک سر تخت و یک سر مربع اشاره کرد. هر کدام از این انواع چکش صافکاری در موارد مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.
چکش همه کاره
یکی از متفاوت ترین انواع چکش ها چکش همه کاره است. این چکش در واقع ترکیبی از چند ابزار دستی از جمله انبر، چکش و وسایل برشی است که از آن بیشتر در طبیعت گردی ها استفاده می شود و چون ترکیبی از چند ابزار است به آن چکش همه کاره نیز گفته می شود.
