ژنراتور برق یا موتور برق خانگی از سری تجهیزات و دستگاههای مولد برق الکتریکی بهحساب میآید که برای تامین برق اضطراری مورد استفاده قرار میگیرد. ژنراتور برق خانگی در واقع به موتور برقهای کوچک یا بزرگ قابل حمل و ثابت گفته میشود که برق موردنیاز برای راه اندازی سیستمهای روشنایی، تلویزیون و… در زمان قطعی و اختلال سراسری برق شهری را تامین خواهد کرد.
شرکتهای مختلفی در سراسر جهان در زمینه طراحی و تولید انواع ژنراتور برق برای مصارف خانگی، ویلا، مراکز صنعتی، بیمارستانها، هتلها و… مشغول فعالیت هستند که مدلهای گوناگون را با قابلیتها و خصوصیات ویژه به بازار تجهیزات صنعتی عرضه میکنند. ژنراتور برق خانگی یکی از پرکاربردترین انواع موتور برقهای موجود در بازار به شمار میآید که توسط برندهای مختلف در انواع گوناگونی از لحاظ مصرف سوخت و سیستم روشنکننده تولید شده است.
ژنراتور برق خانگی چیست؟
موتور برق یا ژنراتور برق در حقیقت دستگاهی است که انرژی مکانیکی حاصل از سوخت گاز، بنزین و گازوئیل موتور را به انرژی الکتریسیته تبدیل میکند. موتور ژنراتور برق در بازار با نام «ژنراتور هوا خنک و پرتابل» شناخته میشود که وظیفه تامین برق را بر عهده دارد. ژنراتور برق خانگی از سری موتور برقهای کوچک یا بزرگ با قابلیت حمل یا ثابت بهشمار میآید که برق موردنیاز در زمان قطعی و اختلال سراسری شبکه برق منطقه را برای فضای منزل تامین میکند.
در حال حاضر برندهای گوناگونی در زمینه تولید و عرضه انواع ژنراتور برق در داخل و خارج کشور مشغول فعالیت هستند که محصولات خود را با خصوصیات و قابلیتهای ویژه برای کاربردهای خاص طراحی میکنند؛ از اینرو برای تامین برق موردنیاز در محیطهایی که برق سراسری وجود ندارد یا محیطهایی که جریان برق در پی اختلال برق سراسری قطع میشود، باید موتور برق با توجه به نیاز و حداکثر میزان خروجی موردنظر انتخاب شود.
کاربرد موتور برق خانگی
موتور برق خانگی یکی از پرتقاضاترین و پرکاربردترین ژنراتورهای تامین برق محسوب میشود که در انواع مدلها تولید و روانه بازار تجهیزات صنعتی میشود. موتور برق خانگی از سری دستگاههای مولد الکتریکی برق بوده که برای هر مکانی که به برق نیاز باشد و برق شهری در دسترس نباشد، مورد استفاده قرار میگیرد. کاربرد ژنراتور برق خانگی با توجه به توان و ظرفیت دستگاه، خصوصیات و قابلیتهای آن تعیین میشود اما بهطور کلی از موتور برق خانگی برای اهدافی از قبیل تامین برق موردنیاز برای روشنایی محیط، روشن کردن انواع تجهیزات برقی کوچک چون تلویزیون، برقرسانی به پمپهای مختلف آب و کفکشها استفاده خواهد شد.
انواع موتور برق از نظر سوخت مصرفی
بدون تردید نوع سوخت ژنراتورهای برق از عوامل مهم در انتخاب کاربران به حساب میآید. در حال حاضر شرکتهای تولیدکننده ژنراتور برق، انواع موتور برق را از لحاظ سوخت مصرفی به بازار عرضه میکنند که به شرح زیر هستند:
- موتور برق گازی
این مدل موتور برق از مصرف سوخت بسیار کمی برخوردار بوده و سبب کاهش میزان آلودگی هوا میشود؛ از این رو هزینههای کمتری نسبت به موتور برق بنزینی دارد. همچنین موتور برق گازی بسیار کم خطر بوده و طول عمر بالایی دارد. - موتور برق بنزینی
این مدل ژنراتور برق از متداولترین انواع موتور برق بهشمار میآید اما با توجه به نوع سوخت، گازهای اکسید کربن و دی اکسید کربن زیادی تولید میکند؛ بنابراین باید در فضای باز مورد استفاده قرار گیرد. همچنین این مدل ژنراتور برق در محیطهایی با آب و هوای سرد، کارایی پایینی از خود نشان میدهد. - موتور برق گازوئیلی
این مدل ژنراتور برق از قدرت و توان بسیار بالایی برخوردار بوده اما آلودگی صوتی و محیطی بالایی خواهد داشت. همچنین در حین کار، گازهای سمی متصاعد میکند که به نصب تهویه در محیط نیاز خواهد بود.
انواع موتور برق از لحاظ سیستم روشنکننده
شرکتهای تولیدکننده ژنراتور برق خانگی، ۳ نوع موتور برق را براساس سیستم روشن و خاموش شدن دستگاه روانه بازار میکنند که به شرح زیر هستند:
- موتور برق هندلی
در این مدل ژنراتور برق، موتور از طریق کشیده شدن طناب به چرخش درآمده و سبب ورود سوخت و جرقه زدن و در نهایت روشن شدن موتور خواهد شد. - موتور برق استارتی
این مدل دارای موتور استارت الکتریکی و باتری بوده که فرایند استارت با دکمه یا سوییچ انجام میشود. لازم به ذکر است که برخی از مدلها با سیستم ترکیبی استارت و هندل روشن میشوند. - موتور برق اتوماتیک
این مدل ژنراتور برق دارای سیستم سوییچ اتوماتیک برق شهر متصل به تابلوی برق ساختمان بوده که با قطع برق، موتور برق به صورت اتوماتیک روشن شده و به محض برگشت برق شهر، موتور برق به صورت خودکار خاموش میشود. به این نوع تابلو برقهای ژنراتور برق، چنج آور گفته میشود. این مدل ژنراتورهای برق در مزارع پرورش ماهی و مرغداریها کاربرد ویژهای دارند.
نحوه استفاده از موتور برق
- اندازه گیری میزان مصرف توان راکتیو و در صورت بالا بودن توان راکتیو امکان نصب خازن مناسب در کنارموتور برق باعث بهبود عملکرد موتور برق خواهد بود. همچنین استفاده از راه اندازهای نرم برای مصارف الکترو موتوری و جلوگیری از ضربه استارت اولیه آن ها باعث بهبود عملکرد آن خواهد بود.
- بهترین حالت استفاده از موتور برق دربار نامی بوده و استفاده از موتور برق در حداکثر توان در زمان های طولانی ممکن است به موتور برق آسیب برسد.
- نگهداری و تعمیرات بموقع و بازدیدهای دوره ای به منظور حفظ بازده موتورها و تجهیزات
- بررسی امکان استفاده از موتورهای دور متغیر بویژه برای پروانه ها و پمپ ها
- انتخاب موتور برقی پربازده برای بهره برداری بلند مدت و متناسب با گشتاور مکانیکی مورد نیاز
- محل استقرار موتور برق ها می باید به گونه ای باشد، که گرمای حاصل از موتورها به آسانی تهویه شود.
- به حداقل رساندن اصطکاک سیستم های مکانیکی متصل به موتور برق ها
- بررسی امکان استفاده از مورتورهای پرمصرف درساعات غیر پیک مصرف برق شبکه