پمپ آب صنعتی یا همان تلمبه، دستگاهی است که به روش مکانیکی اقدام به انتقال آب میکند. این دستگاه، قدرت و انرژی انتقال سیالات را از یک جریان خارجی دریافت میکند. پمپ آب صنعتی، از جمله ابزارهای پرکاربرد محسوب میشود و انواع مختلفی دارد که هرکدام از آنها، عملکرد متفاوتی دارد و در حوزه تخصصی خاصی به کار میرود.
پمپ آب چیست؟
تلمبه یا پمپ آب وسیله ای است مکانیکی برای جابهجایی و انتقال انواع مایعات که با افزایش فشار، باعث جابهجایی مایعات به ارتفاع بالاتر (با افزایش هد) یا حتی پایین تر (حوضچه و یا مخزن) می شود. پمپ ها در صنایع مختلف کاربردهای مختلف و فراوانی دارند. پمپ ها از منابع انرژی مختلفی استفاده می کنند که شامل پمپ ها با کارکرد دستی، برقی، موتورهای درون سوز و نیروی باد می شود پمپ ها دارای اندازه های مختلفی هستند که از سایز میکروسکوپی برای کارهای پزشکی تا پمپ های بزرگ صنعتی را شامل می شود.
به عبارتی دیگر، پمپ انرژی مکانیکی را از یک منبع خارجی مانند موتور گرفته و به سیال مایعی که در حال عبور از آن است منتقل می کند. در نتیجه انرژی سیال پس از خارج شدن از پمپ افزایش می یابد. از پمپ ها برای انتقال و یا جابجایی سیال از یک نقطه به نقطه دیگر در یک سیستم لوله کشی و یا هیدرولیک استفاده می شود پمپ ها دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام کاربرد خاصی دارند.
انواع پمپ آب صنعتی بر اساس عملکرد
تلمبهها و پمپ های آب صنعتی بر اساس عملکرد، ویژگیها و نوع کاربرد به انواع مختلفی تقسیم میشود؛ مثلا اینکه این دستگاهها در نوع جابهجایی آب با هم متفاوت هستند و به طور کلی میتوان گفت انواع پمپ صنعتی آب عبارتند از:
- پمپهای جابهجایی مثبت
- پمپهای رفت و برگشتی
- پمپهای شناور
- پمپهای سانتریفیوژ
پمپ های سانتریفیوژ
آب برای کشاورزی کارآمد بسیار ضروری است. اغلب چنین آبی در منابع مختلفی مانند چاهها، برکهها، نهرها و رودخانهها یافت میشود. دستگاه پمپ آب مؤثرترین وسیله برای برداشتن آب از این منابع است. انواع پمپ صنعتی برای مکش این آب وجود دارد که یکی از آنها، پمپهای سانتریفیوژ هستند.
پمپهای سانتریفیوژ بیشتر در مصارف کشاورزی استفاده میشوند؛ همچنین از این نوع پمپ برای پمپاژ آب فاضلاب نیز استفاده میشود، زیرا این پمپها بهراحتی در چالهها و مخزنها نصب میشوند و بهراحتی میتوانند مواد معلق موجود در فاضلاب را انتقال دهند. پمپهای سانتریفیوژ با یک پروانه کار میکنند، سیال از طریق پروانه چرخان وارد میشود و از طریق نیروی گریز از مرکز، از طریق نوک پروانه به بیرون انتقال مییابد. این فرآیند باعث افزایش سرعت و فشار سیال شده و آن را به سمت خروجی پمپ هدایت میکند.
پمپ های رفت و برگشتی
پمپ های رفت و برگشتی یکی دیگر از پرکاربردترین انواع پمپ صنعتی به شمار میآید. از این نوع پمپ معمولاً برای پمپاژ سیالات با ویسکوزیته بالا مانند روغن، رنگ، رزین یا مواد غذایی استفاده میشود. از این پمپ در هر برنامهای که به دور موتور دقیق یا خروجی فشار بالا نیاز است، استفاده میشود. برخلاف پمپهای سانتریفیوژ، خروجی یک پمپ رفت و برگشتی تحت تأثیر فشار قرار نمیگیرد.
پمپهای رفت و برگشتی دارای یک حفره در سمت مکش دستگاه و یک حفره دیگر در سمت تخلیه دستگاه است. پمپ آب با پر کردن متناوب حفره و سپس جابهجایی سیال در هر سیکل، بدون توجه به حجم و فشار موجود در سیال، عمل مکش را انجام میدهد.
پمپ های شناور
پمپ های شناور بر اساس پمپاژ شناور الکتریکی (ESP) کار میکنند. موتور یک سیستم ESP نیز برای عملکرد در دمای بالا (تا ۳۰۰ درجه فارنهایت) و فشار بالا طراحیشده است. بنابراین این پمپ درمیان انواع پمپ صنعتی میتواند در داخل چاههای عمیقی که دارای فشار و دمای بالا هستند، بدون هیچ مشکلی فعالیت کند. اگر چه راه اندازی این پمپ به دلیل استفاده از کابلهای برق بسیار خاص میتواند نسبتاً گران باشد؛ ولی با پیشرفت فنّاوری ساخت کابلهای فشار قوی، تا حدودی این مشکل رفع شده است.
از این پمپهای اغلب در چاههای نفت که نیاز به حفاری عمیق دارند استفاده میشود. همچنین از این پمپ برای تخلیه آبهای زیرزمینی در زمان بارشهای شدید و جلوگیری از سیل نیز می توان استفاده کرد.
پمپهای جابهجایی مثبت
یکی دیگر از انواع پمپ صنعتی، پمپ جابهجایی مثبت است که سیال از یک سمت مکیده شده و در پایان هر سیکل، از سمت دیگر آن خارج خواهد شد. استفاده از این نوع پمپها برای آب و سیالهایی با ویسکوزیته بالا مناسب است. برای استفاده از این نوع پمپ ها باید توجه داشت که مسیر انتقال مسدود نباشد، زیرا با این کار فشار فوقالعاده بالا رفته و درنتیجه به پمپ آسیب بسیار زیادی وارد خواهد شد. کاربرد این نوع پمپها بسیار بالا بوده و در صنایع شیمیایی، کاغذسازی، آب و فاضلاب و غیره مورد استفاده قرار می گیرد.
تفاوت پمپ آب صنعتی با پمپ آب خانگی
پمپهای آبی به دو نوع صنعتی و خانگی تقسیم میشوند که هرکدام از آنها کاربرد و ظرفیت خاصی دارند. پمپهای خانگی برای مصارف کوچک مثل ساختمانهای مسکونی و اداری طراحی شدهاند و معمولا برای افزایش فشار آب در ساختمانها استفاده میشوند. این دستگاهها در ابعاد و سایزهای مختلفی طراحی و به بازار عرضه میشود.
پمپهای آب صنعتی برای استفاده در صنایع بزرگتر مثل صنعت کشاورزی، آبیاری، پمپاژ آب و انتقال آن در صنعتهای داروسازی و همچنین کارخانههای بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد. این نوع پمپها به نسبت پمپ خانگی ظرفیت و قابلیتهای بیشتری دارد و قدرت این را دارد که فشار آب و دیگر سیالات را برای طی مسافتهای طولانیتری، تحت کنترل داشته باشد.